Wanneer spreken we van urine-incontinentie?
Bij urine- incontinentie verlies je ongewild urine.
Ongewenst urineverlies kan op alle leeftijden voorkomen, zowel bij mannen als bij vrouwen. Ouderen en vrouwen worden echter het meest getroffen. Tussen de leeftijd van 20 tot 50 jaar heeft vijf procent van de vrouwen al last van incontinentie, terwijl mannen dan nog maar zelden klachten hebben. Vanaf de leeftijd van 60 jaar ondervindt ongeveer vijftien procent van de vrouwen en acht procent van de mannen klachten. Boven de leeftijd van 80 jaar, komt incontinentie bij ongeveer dertig procent van de mannen en vrouwen voor.
De controle over de blaas
De nieren verwijderen de afvalstoffen uit bloed en verwerken deze in urine. De urine wordt vervolgens tijdelijk opgeslagen in de blaas. Wanneer de blaas vol is, krijgen we de aandrang om te plassen. De urine wordt uitgedreven via de urinebuis, die wordt afgesloten door twee sluitspieren. De binnenste sluitspier gaat vanzelf open als de blaas vol is. Via de buitenste sluitspier kunnen we een bewuste controle uitoefenen op het plassen. De blaas en de urinebuis worden ondersteund door de bekkenbodem, een soort wand van spieren, die het bekken ondersteunt en de blaas op zijn plaats houdt.
Lees meer
Lees minder
Wat veroorzaakt urine incontinentie?
Afhankelijk van de oorzaak, wordt er een onderverdeling gemaakt in verschillende vormen van urine incontinentie.
Aandrangincontinentie (Urge-incontinentie)
Je voelt een plotse aandrang om te plassen, die je niet kan onderdrukken. Het toilet kan niet altijd tijdig bereikt worden, waardoor je ongewild kleine of grote hoeveelheden urine verliest. In lichte gevallen is de continue aandrang om te plassen hinderlijk, maar kan de urine nog worden opgehouden. In ergere gevallen kan de aandrang niet onderdrukt worden, met incontinentie tot gevolg.
Deze vorm van incontinentie komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen. Vrouwen hebben er vooral tijdens en na de menopauze last van.
Bij aandrangincontinentie wordt er een onderscheid gemaakt tussen de motorische en de sensorische vorm.
Motorische aandrangincontinentie is het gevolg van een overgevoeligheid van de blaaswand. De blaaswand trekt overmatig samen, zelfs als de blaas maar een beetje urine bevat. Mogelijke oorzaken zijn:
- psychische spanningen (sterke aandrang om te plassen bij stress);
- vernauwing van de urinewegen;
- overmatig alcohol –of koffiegebruik;
- gebruik van bepaalde geneesmiddelen.
Bij sensorische aandrangincontintie wordt de blaaswand geprikkeld als gevolg van een ziekteproces, zoals:
- blaasinfectie;
- blaasstenen;
- tumoren.
Stressincontinentie (inspanningscontinentie)
Je verliest kleine beetjes urine bij een plotse drukverhoging in de buik. Dit is bijvoorbeeld het geval bij bukken, sporten, lachen, hoesten, niezen, een onverwachte beweging of wanneer je iets zwaar moet tillen.
Stressincontinentie kan het gevolg zijn van een slechte werking van de sluitspieren van de urinebuis. In de meeste gevallen is echter een verzwakking van de bekkenbodemspieren de oorzaak. Hierdoor kan de blaas wat uitzakken en wordt de urinebuis minder ondersteund en sluit ze minder goed.
Mogelijke oorzaken zijn:
- overgewicht;
- zwangerschap of zware bevalling;
- operatie aan de baarmoeder of onderbuik;
- chronische constipatie;
- verkeerde plastechniek;
- tekort aan het hormoon oestrogeen in de menopauze;
- vermindering van spierkracht op hogere leeftijd.
Deze vorm van incontinentie komt vrijwel alleen bij vrouwen voor. Bij mannen is deze vorm van incontinetie meestal het gevolg van een beschadiging van de sluitspier tijdens een prostaatoperatie.
Overloopincontinentie
Bij overloopincontinentie komt de urine vaak druppelsgewijs naar buiten. Je kan de aandrang voelen om te plassen, terwijl er maar een kleine hoeveelheid urine naar buiten komt. Op een ander moment verlies je ineens weer ongewild urine. Je kan ook een zwelling in de buik voelen.
Het lichaam maakt continu urine aan, dat wordt opgeslagen in de blaas en het lichaam verlaat via de urinebuis. Overloopcontinentie wordt veroorzaakt door een overvolle blaas, wat het gevolg kan zijn van een vernauwing van de urinebuis of van een verminderde werking van de spierwand van de blaas. Doordat de urine in de blaas blijft zitten, rekken de blaaswandspieren geleidelijk. Bij een overvolle blaas wordt de druk zo groot, dat de urine toch door de vernauwde urinebuis wordt geperst en druppelsgewijs naar buiten loopt.
Een vernauwing van de urinebuis kan het gevolg zijn van:
- een vergrootte prostaat.
- zwellingen in de eierstokken of baarmoeder.
- verzakking van de blaas (bijvoorbeeld na een bevalling of door ouderdom).
- urinewegstenen.
De werking van de spierwand kan verminderd zijn als gevolg van:
- diabetes.
- gebruik bepaalde medicatie (bijvoorbeeld antidepressiva).
- overactieve bekkenbodemspieren.
Functionele incontinentie
Men spreekt van functionele incontinentie wanneer het toilet niet tijdig bereikt kan worden door een lichamelijke of psychische aandoening. Bijvoorbeeld bij ouderen die slecht te been zijn, bij dementie, een depressie,… .
Neurologische incontinentie
De blaas kan niet onder controle gehouden worden of volledig geleegd worden als gevolg van een hersenletsel zoals multiple sclerose (MS) of spina bifida.
Lees meer
Lees minder
Wanneer ga ik best naar de huisarts?
Raadpleeg je arts wanneer je ongewild urine verliest. Zo kan de juiste oorzaak vastgesteld worden en kan er eventueel een behandeling gestart worden.
Lees meer
Lees minder